1ο Δημοτικό Σχολείο Ν. Ιωνίας

Εθνικό Αστεροσκοπείο Ελλάδας - Θησείο, Β΄ Τάξη ΦΕΒ.2020

Την Τρίτη 11 Φεβρουαρίου οι μαθητές και μαθήτριες της Β΄ τάξης επισκέφτηκαν τον ιστορικό χώρο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στο Θησείο, στην κορυφή του λόφου Νυμφών, απέναντι από τον ιερό βράχο της Ακρόπολης. Εκεί στεγάζεται το κτίριο Σίνα, το οποίο θεμελιώθηκε το 1842 ύστερα από δωρεά του Γεώργιου Σίνα, επιχειρηματία και γενικού πρόξενου της Ελλάδας στη Βιέννη, και βασίστηκε σε σχέδια του Δανού αρχιτέκτονα Τheophil Hansen. Στο διπλανό λόφο της Πνύκας ο Μέτωνας πραγματοποίησε τις πρώτες αστρονομικές παρατηρήσεις στην αρχαία Αθήνα με το Ηλιοτρόπιό του.

Στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών ξεναγηθήκαμε στο Μουσείο Γεωαστροφυσικής και στη βιβλιοθήκη, η οποία περιλαμβάνει πλήθος από ιστορικά συγγράμματα . Είδαμε από κοντά ένα μεγάλο αριθμό επιστημονικών οργάνων του περασμένου αιώνα. Παράλληλα θαυμάσαμε τα πρώτα τηλεσκόπια της Ελλάδας, όπως το μεσημβρινό τηλεσκόπιο Γ. Βούρη (1846) και το τηλεσκόπιο 16εκ. το οποίο βρίσκεται εδώ και 150 έτη κάτω από το θόλο-σύμβολο του κτηρίου Σίνα. Με το τηλεσκόπιο αυτό ο Julius Schmidt, αστρονόμος και τρίτος Διευθυντής του ΕΑΑ (1858-1884), σχεδίασε τον πλέον ακριβή χάρτη της Σελήνης του 19ου αιώνα.

Κατόπιν μετακινηθήκαμε δίπλα από το κτίριο Σίνα, που βρίσκεται ένα μικρό κτίριο, το οποίο κατασκευάστηκε από το γνωστό αρχιτέκτονα ErnstZiller - υπεύθυνο για το σχεδιασμό μεγάλου αριθμού δημοσίων κτηρίων το 19ο αιώνα στην Αθήνα και στεγάζει το μεσημβρινό τηλεσκόπιο 16εκ. Το τηλεσκόπιο κατασκευάστηκε από το γαλλικό οίκο Gautier και αγοράστηκε το 1896 ύστερα από δωρεά του γνωστού ευεργέτη Ανδρέα Συγγρού. Χρησιμοποιήθηκε συστηματικά για την υπηρεσία χρόνου του ΕΑΑ και από την εγκατάστασή του έως το 1964 καθόριζε την επίσημη ώρα Ελλάδος.

Μετά από σχεδόν 120 μέτρα περπάτημα, νότια από το κτίριο Σίνα συναντήσαμε ένα κτίριο, κατασκευασμένο από μάρμαρο Αίγινας με θόλο διαμέτρου 8μ, που φιλοξενεί το τηλεσκόπιο Δωρίδη. Το τηλεσκόπιο κατασκευάστηκε επίσης από το γαλλικό οίκο Gautier το 1902. Έλαβε το όνομά του προς τιμή του Δημήτριου Δωρίδη, Έλληνα της Γαλλίας, ο οποίος και χρηματοδότησε την κατασκευή του όταν αποβιώνοντας χωρίς απογόνους δώρισε όλη την περιουσία του στο ελληνικό κράτος. Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον καθηγητή Δημήτριο Αιγινήτη, πέμπτο Διευθυντή του Αστεροσκοπείου Αθηνών, κατά την έκλειψη Ηλίου στις 30 Αυγούστου 1905.

Ενθουσιαστήκαμε βλέποντας από κοντά ένα διοπτρικό τηλεσκόπιο μήκους 5μ, με διάμετρο κατόπτρου 40εκ., το οποίο η πρόσφατη ανακαίνισή του το 2014 το καθιστά πλήρως λειτουργικό για παρατηρήσεις του Αττικού ουρανού από το κοινό. Υπήρξε το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο της Ελλάδας μέχρι το 1959 οπότε και εγκαταστάθηκε στο λόφο «Κουφός» της Πεντέλης το τηλεσκόπιο Newall διαμέτρου 62.5εκ., ύστερα από δωρεά του Πανεπιστημίου Cambridge της Αγγλίας προς το ΕΑΑ.

Περπατώντας μέσα από τα καταπράσινα πέτρινα δρομάκια του λόφου του Φιλοπάππου, θαυμάσαμε τη θέα του Παρθενώνα στο λόφο της Ακρόπολης και περάσαμε μπροστά από τον υπέροχο ναό του Αγίου Δημητρίου Λουμπαρδιάρη, ο οποίος ναός είναι μια θολωτή μονόκλιτη βασιλική των χρόνων της Τουρκοκρατίας (κατ’ άλλους του 9ου αι.), με κυλινδρική πλακοσκέπαστη στέγη. Το 1955 έγινε αναστήλωση και συντήρηση του ναού από τον αρχιτέκτονα Πικιώνη, ο όποιος όμως κόσμησε τους εξωτερικούς τοίχους της εκκλησίας με σχέδια γεωμετρικά, κατασκευασμένα από κεραμικά και κομμάτια μάρμαρο.

Τέλος καταλήξαμε έξω από το Ωδείο του Ηρώδη του Αττικού, το γνωστό Ηρώδειο, αρχαίο ωδείο της ρωμαϊκής περιόδου, που βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλαγιά της Ακρόπολης των Αθηνών και σήμερα χρησιμοποιείται κατά τους θερινούς μήνες για θεατρικές και μουσικές παραστάσεις του Φεστιβάλ Αθηνών.

Ήταν μια εξαιρετική εκπαιδευτική επίσκεψη, ένα ταξίδι από την επιστήμη της αστρολογίας ως τη μελέτη του αστικού τοπίου και την παρατήρηση της αρχιτεκτονικής εξέλιξης πολλών αιώνων της ελληνικής ιστορίας.

Βασιλική Στρατάκη

• Προηγούμενο
• Επόμενο